Hoe kunnen slaapproblemen bij taxichauffeurs worden verholpen?

Taxichauffeurs werken vaak op onregelmatige momenten en geregeld in de nacht, waardoor het slaappatroon infrequent is. De kans op slaapproblemen neemt hierdoor toe. Slaapexpert Johan Verbraecken neemt dit probleem onder de loep en deelt tips om het te verhelpen.

Verbraecken werkt als medisch coördinator in het slaapcentrum van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, waar slaapproblemen worden gedetecteerd en behandeld. “We zien dat mensen die op onregelmatige tijden werken, veel slaapproblemen melden.” Zeker bij personen boven de vijftig jaar nemen de problemen volgens hem toe. “Zelfs in die mate dat zij hun job niet meer kunnen uitvoeren.”

Lange werkdagen en een grote afwisseling in diensten in combinatie met een ongezonde levensstijl, leidt volgens Verbraeken tot grotere slaapproblemen. Een taxichauffeur heeft namelijk een zittend beroep, wat de kans op gewichtstoename vergroot. En hoe langer men zit tijdens het werk, hoe groter volgens hem de kans dat slaapproblemen optreden.

Eenvoudige tips kunnen helpen om meer in beweging te komen. “We horen vaak als de chauffeurs thuis komen, ze veel te moe zijn om nog lichaamsbeweging te doen”, zegt Verbraecken. Daarom raadt hij aan om overdag te bewegen. “Stop regelmatig onderweg, zodat er ook ontspanning is. Buiten sporten is het beste omdat je dan aan licht wordt blootgesteld, wat de biologische klok aanstuurt. Hierdoor kan je beter inslapen.” Omdat de zon energie geeft, zou de auto volgens Verbraeken ook geen verduisterende ramen moeten hebben en is het beter om geen zonnebril te dragen.

Overgewicht vergroot kans op slaapapneu

Het afwijken van een bepaald slaapritme en overgewicht komen vaak voor bij chauffeurs en vergroot de kans om slaapapneu te krijgen. Hierbij wordt er veelal gesnurkt en zijn er meerdere ademstops per uur. “Dit is een groot maatschappelijk probleem. Als je BMI dertig is, heb je 30 procent kans om slaapapneu te krijgen.” Ook bij extreme vermoeidheid neemt de kans op deze aandoening toe, wat uiteindelijk weer het risico op een hogere bloeddruk en hartziektes vergroot, aldus de medisch coördinator. Vaak krijgen mensen bij wie de aandoening is vastgesteld maskerbeademing.

Om dit te voorkomen kan de chauffeur om te beginnen beginnen voedingsgewoonten aanpassen. Ook dit heeft namelijk impact op de slaapkwaliteit. “Als je cola en koffie drinkt om wakker te blijven, heeft dat negatieve effecten op de slaap zelf. Eet minder, anders en gezonder.” Bovendien zou hij chauffeurs aanraden om het drinken van koffie te beperken tot twee kopjes per dag, niet te laat te eten en alcohol te vermijden.

Als je in diensten moet werken, zou er daarbij volgens de slaapexpert het beste van een vroege, naar een late en dan naar een nachtdienst gegaan kunnen worden. “Maar dus niet in omgekeerde of willekeurige volgorde”, zegt Verbraecken. In de realiteit kan dat echter niet altijd. “Zelfstandige taxichauffeurs willen soms veel verdienen of hebben niet veel ritten gereden, waardoor ze extra uren moeten maken om aan voldoende inkomen te geraken.”

Angst om probleem te melden

Verbraecken geeft toe dat slaapproblemen vaak niet worden gemeld als een chauffeur in dienst is. “Omdat chauffeurs schrik hebben dat ze niet meer mogen rijden”, zegt hij. “Het blijft een enorm taboe. Het is een moeilijke evenwichtsoefening als je afhankelijk bent van de grillen van je werkgever en de noden van de economie. Veel hangt er ook af van hoe alert de bedrijfsarts is.” Sommige taxichauffeurs ondervinden er echter toch zodanig veel hinder van dat ze aan de alarmbel trekken. “Ze kunnen niet meer functioneren en vinden het onverantwoord om nog te rijden. Ze komen op eigen initiatief naar ons voor een slaaponderzoek.”

Ook Verbraecken begeleidt regelmatig taxichauffeurs. “Sommigen zitten met het mes op de keel”, zegt hij. “Hun auto moet afbetaald worden en ze moeten er alles aan doen om genoeg uren te kloppen. Taxichauffeurs melden zich eerder uit eigen beweging aan in het slaapcentrum, terwijl truckchauffeurs door de arbeidsgeneesheer worden gestuurd.” Het toezicht bij taxichauffeurs is volgens hem minder strikt geregeld. “Er wordt bij de Lijn ook vaak gewisseld qua diensten.”

Technologie werkt mee

Daarom moet er extra gelet worden op gezonde voeding en veel beweging, zegt hij. Daarbij staat ook de technologie niet stil. “Ook heel wat autofabrikanten maken hun wagens intelligenter.” Deze voertuigen kunnen tijdig ingrijpen als een chauffeur in slaap dreigt te vallen. Er wordt namelijk gemonitord of een chauffeur slaperig is. “Mercedes heeft al een systeem dat de oogbewegingen volgt en ook in de vrachtwagensector is men ermee bezig.”