Uber-chauffeurs kunnen drie maanden langer werken in Brussels Gewest

De sparadraps-ordonnantie, die tot 22 juli van kracht is, wordt met drie maanden verlengd tot 22 oktober. De ordonnantie maakt het mogelijk dat Uber-chauffeurs tijdelijk kunnen blijven werken in het Brussels Gewest. Pierre Steenberghen van taxifederatie GTL stelt zich toch veel vragen. Ook de N-VA en de PVDA stellen veel vragen.

Het Brussels Parlement moest de tekst voor het zomerreces  goedkeuren. Nu wordt dat uitgesteld naar 22 oktober. Deze noodordonnantie moest de VVB-chauffeurs en meer bepaald de Uber-chauffeurs toelaten om verder te werken in afwachting van de invoering van het nieuwe taxiplan. De administratie werkt volop aan de  uitvoeringsbesluiten. In juli zullen ze naar de Raad van State gestuurd worden, zodat ze in september klaar zijn.  Zo kan de hele hervorming van kracht worden voor het einde van de verlenging van de noodordonnantie.

Geen uitstel 

Uitstel tot 22 oktober is geen goede zaak, vindt de taxifederatie. GTL kan alleen pleiten voor een snelle aanpassing van de regels in Brussel. “Momenteel rijden de voertuigen van Uber en Heetch op basis van een noodordonnantie van eind 2021, waardoor zij tijdelijk verder mochten werken ondanks de uitspraken van de beroepsrechter”, zegt Pierre Steenberghen, directeur van taxifederatie GTL. “Maar ondertussen is er geen controle op de omzet of activiteiten van deze chauffeurs (geen meter, geen rittenstaten, geen contracten,..).  Dat creëert een ongelijk speelveld. Ondertussen gaan chauffeurs nog snel VVB-vergunningen in Brussel proberen te verkrijgen, nog voor de nieuwe ordonnantie in voege treedt. Want volgens die ordonnantie zal er een plafond op het aantal vergunningen komen.”

Snel antwoord

De hervorming moet snel een antwoord bieden op de uitdagingen voor de taxisector, die ontwricht wordt door de komst van de nieuwe spelers. Zoals de Brusselse  minister-president zelf zegt, moet de hervorming “zorgen voor een rechtszeker kader voor de hele beroepssector (verenigingen van chauffeurs, verenigingen van exploitanten en platformen) en tegelijk een kwaliteitsvolle dienstverlening voor de gebruikers garanderen”.  Volgens Steenberghen is een hervorming van essentieel belang om de platformeconomie te omkaderen met nieuwe regels. “We zien dat er een politiek spel wordt gespeeld tussen meerderheid en oppositie in het Brussels Gewest”, zegt Steenberghen. “Oppositiepartijen willen zoveel mogelijk  Uberchauffeurs, ook deze  met een vergunning uitgereikt door andere gewesten, een vergunning aanbieden. Zij willen zoveel mogelijk vergunningen omdat ze ervan uitgaan dat de prijzen dan lager gaan zijn voor de klanten. Dat is wat Uber zelf ook wil, liefst  6.000 taxi’s in Brussel. Maar voor de Brusselse chauffeurs en -bedrijven die nu al een Brusselse vergunning hebben, is dat geen goed nieuws. Ze verdienden de laatste jaren (ook voor de pandemie) al weinig door het overaanbod aan vervoer (door taxi’s-, Ubers- en andere platformchauffeurs).

Numerus clausus

De Brusselse bedrijven en chauffeurs  wachten ongerust op de beslissing van de regering over het plafond voor het aantal vergunningen. “Wordt de kraan volledig opengedraaid, dan vreest men voor een scenario zoals in Amsterdam”, zegt Steenberghen. “Door de zeer geliberaliseerde Nederlandse taxisector, wordt de stad Amsterdam nu geconfronteerd met hoge criminaliteitscijfers in de taxisector, als gevolg van het overaantal aan taxichauffeurs, vooral sinds de komst van Uber). Dit werd aangetoond in de resultaten van het onderzoek ‘Taxi! Malafide activiteiten en (ondermijnende) criminaliteit in de Amsterdamse taxibranche’. In Nederland zijn de Uber-chauffeurs ook taxichauffeurs (er is maar 1 type vergunning). Ze maken dus ook deel uit van deze studieresultaten. We willen vermijden dat Brussel in eenzelfde situatie belandt. Voor het overige is de Brusselse hervorming gedeeltelijk gelijkaardig aan deze die Vlaanderen doorgevoerd heeft (decreet IBP) met een onderscheid straattaxi – standplaatstaxi – ceremonieel vervoer. Wat wel speciaal is: de vergunningen worden aan fysieke personen afgeleverd en niet aan bedrijven. Het is onduidelijk of dit werkbaar is voor taxibedrijven die chauffeurs in loondienst inzetten.”

N-VA en PVDA kritisch 

Het langverwachte Taxiplan van minister-president Vervoort werd zopas besproken in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Volgens Cieltje Van Achter (N-VA), N-VA-fractieleider in het Brussels Parlement, discrimineert de ordonnantie tussen chauffeurs en zijn zowel de Brusselaars als de chauffeurs daarvan de dupe. “De taxi-ordonnantie laat na om de belangrijke knopen door te hakken”, zegt Cieltje Van Achter. “Op een tekst bestaande uit 54 artikels wordt 92 keer naar de regering verwezen. Die moet later door middel van uitvoeringsbesluiten beslissen over onder meer de vaste tarieven en het maximum aantal taxi’s in Brussel.”  Uit wat wel reeds vastligt in de ordonnantie blijkt echter dat de grote hervorming achterwege blijft, zo vindt de Brusselse N-VA. Cieltje Van Achter wijst op een gemiste kans om te moderniseren. “Het is al lang duidelijk dat de taxisector in haar huidige vorm niet tegemoetkomt aan wat de Brusselaars willen. Er is een enorme vraag naar moderne, toegankelijke, betaalbare en vooral veilige taxidiensten. Een flexibel en voldoende groot aanbod, een concurrentiële prijs, strenge veiligheidseisen en controles, dat zouden stappen in de juiste richting zijn. Helaas komt de ordonnantie daar niet aan tegemoet.”

Taxistatuut

Het taxistatuut blijft volgens de Brusselse N-VA archaïsch en overbeschermd. “Uit alles blijkt dat deze ordonnantie geschreven is door en voor de taxilobby”, zegt Van Achter. “Wie vandaag een taxivergunning heeft, schakelt automatisch over op het nieuwe statuut. Sommige taxi-chauffeurs maken zelfs aanspraak op een vergoeding van 35.000 EUR als zij hun vergunning inleveren. Dat staat in schril contrast met de chauffeurs die onder een LVC-vergunning rijden en niet in de gratie vallen bij de PS. Ze krijgen niet automatisch een nieuwe vergunning en krijgen geen enkele vergoeding. De regering legt de basis voor een nieuw sociaal bloedbad en vele toekomstige rechtszaken.”  Volgens Van Achter werkt de Brusselse regering heel dirigistisch. “Alle concurrentie in de markt wordt uitgeschakeld. De regering zal bepalen hoeveel taxi’s er zullen rijden en wat de tarieven zullen zijn. De Brusselaar zal hiervan de dupe zijn want het totale aanbod wordt beperkt gehouden en de prijs artificieel hoog.”

Uber

Ook andere partijen moeien zich in het debat. Volgens Youssef Handichi, PVDA-volksvertegenwoordiger in het Brussels parlement, is Uber de grote winnaar van de hervorming van het taxiplan. “Hoewel er enige vooruitgang is voor de chauffeurs, verandert er veel meer voor de bemiddelaars, waaronder multinationals als Uber en Heetch. Ik betreur dat. Het was een uitgelezen kans om de multinationals Uber en Heetch buitenspel te zetten. Ze hebben geen scrupules, noch ten opzichte van de chauffeurs die van hen afhankelijk zijn en die ze uitbuiten, noch ten opzichte van de landen waar ze gevestigd zijn en waar ze elke belasting ontduiken. Maar er gebeurt juist het tegenovergestelde! De tekst van de PS-Ecolo-DéFi-meerderheid zet de deur van de taxisector wagenwijd open voor de multinational Uber en legaliseert zijn activiteiten. Met de tekst van de regering kan Uber zijn activiteiten voortzetten, en nog gemakkelijker dan voorheen.”

Formaliteit

Alle elektronische boekingsplatforms (Uber, Heetch, Void, Taxi Vert, Taxi Bleu, enz.) kunnen hun activiteiten volgens de PVDA legaal voortzetten, op voorwaarde dat ze een vergunning krijgen. “In de praktijk zijn de voorwaarden om een vergunning te krijgen maar een formaliteit: je moet een vestiging in België hebben – niet eens een hoofdzetel – en de administratie toegang geven tot bepaalde gegevens”, zegt Youssef Handichi. “Met zo’n vestiging kan Uber al zijn winst naar belastingparadijzen blijven doorsluizen: het gaat niet om een hoofdzetel, maar om een eenvoudige in België aangegeven tussenpersoon, een voorwaarde waaraan Uber in Vlaanderen al voldoet. In tegenstelling tot wat de verkozenen van de PS beweren, zal Uber niet meer belasting betalen dan vroeger, zal het niet meer sociale bijdragen moeten afdragen dan vroeger, zal het geen ontslagvergoedingen moeten garanderen.”

Uber

Volgens de linkse volksvertegenwoordiger gaan de chauffeurs er slechts in theorie ietwat op vooruit. “Het minimumtarief, de numerus clausus, … al deze essentiële punten voor de werknemers zullen later door de regering worden vastgesteld, zonder dat de ordonnantie enige garanties biedt. En nu de meerderheid van PS-Ecolo-Défi Uber een knusse plaats geeft, krijgt iedereen met de multinational te maken. We hebben eerder al gezien dat wanneer de situatie Uber niet goed uitkwam, de multinational gewoon de stekker eruit trok, waardoor alle chauffeurs zonder inkomen kwamen te zitten en de druk op de regering enorm toenam. Ik herinner de mensen bovendien aan dat “een van de eerste wetten van het kapitalisme is dat de groten de kleinen opslokken. Taxi Verts werd reeds opgekocht door d’Ieteren, het 4de grootste vermogen van België. Door Uber met rust te laten, weet de regering dat Uber nog groter zal worden en nu binnen de traditionele taxibranche zal woekeren. Met het taxiplan van de meerderheid zal Uber alle andere platforms kunnen opslokken en de hele sector zijn voorwaarden kunnen opleggen.”

Openbare applicatie

De PVDA vindt dat de regering onmiddellijk een openbare applicatie voor de taxisector moet invoeren. “Zodat alle chauffeurs waardig kunnen werken en zij geen lange dagen hoeven te maken om te overleven. We moeten hun een inkomen garanderen dat een menswaardig bestaan mogelijk maakt dat verenigbaar is met het gezinsleven. We blijven strijden voor regelgeving voor de taxisector die het model van multinationals als Uber, Heetch en andere uitsluit. Om sociale dumping in de hele sector te stoppen. Het is noodzakelijk Uber en zijn model eruit te trappen, zoals in Barcelona mogelijk was: door de invoering van een gecoördineerd taxiplan dat de hele taxisector moderniseert en nieuw leven inblaast, met hetzelfde statuut en dezelfde regels, geen oneerlijke concurrentie, en een neutrale, door de overheid beheerde en echt efficiënte applicatie.”