Rechtszaak tegen Uber van start in Nederland: dit zijn de verwachtingen

De Nederlandse vakbond FNV spande in december een rechtszaak aan tegen Uber om af te dwingen dat het bedrijf de cao Taxivervoer gaat naleven. De eerste zitting zal vandaag plaatsvinden. Zowel FNV als het taxiplatform zelf delen hun verwachtingen.

In de aanwezigheid van ongeveer een dozijn Uber-chauffeurs overhandigde vakbond FNV december vorig jaar een dagvaarding aan Uber. De taxidienst werkt volgens de vakbond al jarenlang met een schijnconstructie, waarbij het taxichauffeurs voor zich laat werken als zelfstandigen terwijl zij in werkelijkheid werknemers zijn.

FNV-bestuurder Amrit Sewgobind stelt dat Uber de controle heeft over hun chauffeurs. “Dit is alleen al zichtbaar in de manier waarop ze chauffeurs werven, selecteren, de informatie waar chauffeurs wel en geen toegang toe hebben, wat chauffeurs verdienen en wanneer ze geblokkeerd worden. Dit is niet vergelijkbaar met een zelfstandig chauffeur, zelfs niet met zzp’ers die voor een taxicentrale werken.”

Het doel van de rechtszaak is volgens Sewgobind dan ook dat Uber zich richting de chauffeurs niet alleen gedraagt als werkgever, maar hen ook zal betalen volgens de cao Taxi. Ook moeten ze volgens de vakbond de bijbehorende werknemersrechten ten aanzien van de chauffeurs respecteren, zoals het arbeidsrecht en het sociale zekerheidsrecht.

Nederland is niet het enige land waar een rechtszaak tegen het taxiplatform is aangespannen. Onder meer in het Verenigd Koninkrijk leidde een uitspraak van het Britse Hooggerechtshof er al toe dat Uber-chauffeurs daar  geclassificeerd werden als ‘workers’: een categorie tussen zelfstandige en werknemer in. Alle 70.000 chauffeurs kregen hierdoor recht op vakantiegeld, pensioen en een wettelijk minimumloon.

‘Chauffeurs willen zelfstandig blijven’

Willem van Limburg Stirum, waarnemend algemeen manager bij Uber, stelt teleurgesteld te zijn dat de vakbond het tot een rechtszaak heeft laten komen. “Wij hebben aangeboden om met FNV in gesprek te gaan, maar we hebben het gevoel dat zij maar één ding willen: dat alle taxichauffeurs in dienst worden genomen. In Nederland zijn de meeste taxichauffeurs sinds de liberalisering van de taximarkt in 2000, en dus ruim voor de komst van Uber, al zelfstandig ondernemers. Dit is ook precies wat ze willen blijven.”

Volgens hem is wat Uber doet in lijn met wat de chauffeurs willen. “Wij houden regelmatig rondetafelgesprekken met hen en voeren surveys uit. Onderzoek toont aan dat 93 procent van de chauffeurs die voor Uber hebben gekozen dit voornamelijk hebben gedaan vanwege de flexibiliteit die het hen biedt. Ook geeft 88 procent aan dat zij zelfstandig willen blijven.” Volgens hem spreekt de vakbond dan ook te veel over de chauffeurs, en te weinig met de chauffeurs.

Afhankelijkheid van het platform

Sewgobind stelt daarentegen dat de FNV veel van deze chauffeurs achter zich heeft staan: “We hebben zelfs aardig wat mensen die op naam willen verklaren. De meeste chauffeurs, ook honderden waar wij contact mee hebben, zijn echter afhankelijk van het platform.”

De bestuurder stelt er van te schrikken hoeveel TTO-chauffeurs die de bond spreekt inmiddels vooral Uber zijn gaan rijden. “Omdat de ritten op de meterprijs niet genoeg klanten meer opleveren, helemaal in coronatijd. Klanten hebben de keuze tussen de meterprijs of een goedkope rit met Uber. De keuze is voor velen dan makkelijk gemaakt. Chauffeurs kunnen niet meer om Uber heen in de grote steden.”

Zij wachten volgens hem tot de zaak de goede kant op gaat voordat zij naar buiten durven te treden. Van Limburg Stirum verwijst de naar eigen zeggen kleine groep chauffeurs die wel in dienst willen treden, naar de situatie in het zorgvervoer. “Bedrijven in de zorgvervoer-sector zijn hard op zoek naar chauffeurs. “Wij hebben het platform zo ingericht dat het aansluit bij wat de overgrote meerderheid van de chauffeurs wil”, aldus de General Manager.

Een lange adem vereist

In alle landen waar er geprocedeerd is tegen Uber, is de zaak tot de hoogste rechter gekomen. Een definitieve uitspraak zal daarom naar verwachting jaren op zich laten wachten. Dit weerhoudt de vakbond er echter niet om er vol overgave in te gaan. “De hoop is dat de eerste zitting niet alleen zal gaan over allerlei formaliteiten maar echt over de kern van het geschil”, aldus Sewgobind. “Dus over de vraag of Uber een taxibedrijf en werkgever is, of niet.”

Het taxiplatform zelf hoopt dat zij tijdens de eerste zitting duidelijk kunnen maken dat het belangrijk is voor de chauffeurs dat zij het werk kunnen inrichten zoals ze dat nu ook kunnen doen. “Ik denk daarnaast ook dat het een goede gelegenheid is om aan de rechter uit te leggen wat de flexibiliteit inhoudt”, aldus Van Limburg Stirum.