TaxiPro jaaroverzicht deel 2: te vroeg gejuicht om herstel

Na het losbarsten van de coronacrisis was de taxisector in Vlaanderen vooral bezig met overleven. En na enkele zware maanden leek er herstel te komen door een normalisering van het dagelijkse leven. Helaas was dat geen lang leven beschoren, zoals te lezen is in het tweede deel (van drie) van het TaxiPro-jaaroverzicht. Daarin komt de periode april tot en met augustus aan bod. 

We besloten ons eerste deel van het jaaroverzicht met de grote onzekerheid die er heerste in de taxi- en autocarsector in de laatste weken van maart. De algehele lockdown zou uiteindelijk doorlopen tot 3 mei. Sommige niet-essentiële winkels, zoals tuincentra, mochten al eerder de deuren open doen, terwijl ook de strenge maatregelen voor bewoners van bewoners van rust- en verzorgingstehuizen iets versoepeld werden.

April: compensatieregeling

De Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO), die tevens de belangen van de taxisector verdedigt, zette in april alle zeilen bij om ook financiële ondersteuning te bedingen voor de taxisector. Die hoefde weliswaar niet per se de deuren te sluiten, maar wel enorm leed onder de gesloten horeca en evenementensector. De activiteiten in het bezoldigd vervoer lagen op een minimum.

Begin april wordt bekend dat de Vlaamse overheid 3.000 euro compensatie ter beschikking stelt voor taxiondernemers die ten gevolge van corona een inkomstenverlies van minstens 60 procent hebben. Deze regeling geldt ook voor de autocarbedrijven. Experts merken gelijk op dat de compensatie niet voldoende is voor grote ondernemingen met personeel en doorlopende hoge vaste lasten.

Ook GTL benadrukt dat de compensatiepremie niet volstaat om de megaverliezen weg te poetsen. De taxifederatie becijferde het omzetverlies van de Vlaamse taxisector eind april, een maand na het begin van de lockdown, op 40 miljoen euro. Daarnaast wordt de sector volgens de belangenvertegenwoordiger ook nog eens geconfronteerd met de impact van het taxidecreet 2020, dat voorziet in de deregulatie van de taxisector en daardoor de rentabiliteit verder onder druk zet.

GTL pleit voor bijkomende steunmaatregelen als de afschaffing van de jaarlijkse retributie voor taxi- en VVB-vergunningen in 2020, zoals dit ook in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is doorgevoerd. “Uit recente uitspraken van Vlaams Minister van Mobiliteit Lydia Peeters in de Commissie mobiliteit en openbare werken van het Vlaams Parlement, leidt de taxisector af dat deze Vlaamse Regering niet echt wakker ligt van zijn problemen”, stelt de federatie in krasse woorden.

Mei: lockdown ten einde

In mei loopt de lockdown ten einde. Taxibedrijven maken zich op voor een langzame normalisering van de situatie. Een mogelijk herstel van de autocarsector zal veel trager verlopen, menen de experts. BTB-ABVV vakbondsman Steven Steyaert luidt in de TaxiPro de noodklok voor de sector, die 10.000 werkloze chauffeurs telt. Bedrijven dreigen volgens hem om te vallen, waarop een sociaal bloedbad kan volgen.

De vakbondsman stelt voor autocarchauffeurs in te zetten als extra chauffeurs om de drukte bij openbaar vervoersbedrijf De Lijn op te vangen. “Misschien kunnen de autocars ingezet worden op dagen dat de treinen niet zouden rijden”, oppert hij een ander alternatief. Het wilde plan zou later helemaal zo onrealistisch niet meer klinken, wanneer autocars als versterkingsvoertuigen ingezet worden in het openbare busvervoer.

Ook het normale leven gaat door. Terwijl corona veel slachtoffers eist in België, maakt de familie Birmans uit De Haan in mei ook melding van het trieste overlijden van hun zoon Frederik Birmans, taxichauffeur. De 39-jarige chauffeur komt jammerlijk om het leven door een agressieve vorm van kanker. Zijn ouders zoeken een ondernemer om de taxizaak van hun zoon in De Haan voort te kunnen zetten.

Juni: extra steun en normalisering leven

Begin juni geeft de Vlaamse regering op voordracht van minister van Mobiliteit Lydia Peeters goedkeuring om de 15 minuten-regeling voor taxi’s af te schaffen. Deze regel was een gekunsteld mechanisme om standplaatstaxi’s te beschermen tegen concurrentie van buitenaf. De wet was er op voorspraak van onder andere GTL gekomen die vreesde concurrentie op gewilde locaties, zoals Zaventem, waar zouden straattaxi’s op een kleine afstand van  de taxistandplaats zouden wachten op klanten.

Deze maand wordt ook een tweede financiële steunpakket aan de taxisector goedgekeurd door de Vlaamse overheid. “De beperkende maatregelen die opgelegd werden om de verspreiding van het virus tegen te gaan, werken voor veel ondernemingen nog steeds door, waardoor er langdurige impact op de omzet is”, is de verklaring. Om aanspraak te maken op de aanvullende 2.000 euro moet de ondernemer andermaal een omzetverlies van minstens 60 procent kunnen aantonen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar.

Uit een rondvraag van GTL blijkt dat de omzet van taxibedrijven op dat moment 31 procent bedraagt ten opzichte van vorig jaar. Veel taxibedrijven lijken dus aanspraak te kunnen maken op de premie. Een niche waar dat zeker voor geldt zijn de luchthavenvervoerders. Doordat het internationale luchtverkeer nagenoeg is stilgevallen, ligt de activiteitsgraad in deze sector onder de 5 procent. De situatie is vergelijkbaar met die van de autocars.

Halverwege juni start Brussels Airport weer op. Personen die zelf niet reizen of die niet in de luchthaven werken, worden niet toegelaten in de terminal. Ook taxichauffeurs hebben geen toegang meer tot het luchthavengebouw. Reizigers opwachten in de aankomsthal kan niet meer.

Juli: voorzichtig herstel bezoldigd vervoer

In juli zet het voorzichtige herstel van de taxisector door. Doordat het openbare leven enigszins herstelt, internationale reizen beperkt hervatten en de horeca weer open is, zien sommige taxibedrijven een stuk van hun omzet terugkomen. Dit herstel kan oplopen tot 40 procent en in sommige uitzonderlijke gevallen zelfs 60 procent.

Juli is ook de maand de stad Antwerpen het stedelijk taxireglement opheft. Er is hierdoor niet langer een limiet op het aantal taxi’s en taxibedrijven bepalen voortaan zelf hun prijzen. De provinciale Antwerpse Taxi Unie (APTU) reageert ontgoocheld. De belangenvertegenwoordiging beschuldigt het stadsbestuur ervan de poorten wagenwijd open te zetten voor Uber, met een ontwrichtend effect op de lokale taximarkt als gevolg.

Terwijl de overheid hamert op het handhaving van de coronamaatregelen, stelt de farmaceutische wereld alles in het werk om een vaccin op de markt te brengen. Ook een Vlaamse taxichauffeur bij dit onderzoek betrokken. De Gentse taxichauffeur Joeri Cools is één van de personen die vrijwillig meewerkt aan het onderzoek naar een eventueel coronavaccin, dat momenteel in Universitair Ziekenhuis Gent wordt getest. Cools zou nog regelmatig in ons vakblad terugkeren als betrokken sectorgenoot.

We kunnen in deze maand ook niet om een gebeurtenis heen die verbonden is met het taxidecreet 2020. Vanaf nu moeten chauffeurs, zowel taxichauffeurs als VVB’ers, een bestuurderspas overleggen. Met de pas, waar een aantal voorwaarden aan verbonden zijn, wil de Vlaamse overheid de kwaliteit van chauffeurs uniformeren en waarborgen. Zo moet een chauffeur bijvoorbeeld een bepaald niveau Nederlands beheersen, alhoewel juist deze eis tot volgend jaar uitgesteld zal worden.

Augustus: opleving coronavirus

De opleving van de taxisector en in mindere mate de autocarsector komt in augustus abrupt ten einde door een opflakkering van het coronavirus. Eind juli wordt er in Antwerpen al een avondklok ingesteld en café- en horecabezoeken worden massaal geannuleerd, terwijl ook toeristen massaal wegblijven. De opleving van het coronavirus is vooral hevig in Antwerpen en heeft ook repercussies op een onverwachte niche: het vervoer van bemanningsleden.

De opleving van het virus zou ook het verwachte herstel van de touringcaractiviteiten in België in de knop breken. Ook in andere landen steekt het virus de kop weer op, waardoor de landkaart van Europa rood en oranje kleurt. De autocarfederatie FBAA bekritiseert de mediaberichtgeving over het virus dat volgens de organisatie niet bijdraagt aan het opwekken van reislust bij de bevolking. Woordvoerder Kim Taylor schat dat het herstel van de autoreizen in de zomermaanden hierdoor blijft steken op enkele procenten.

Bovenop de coronacrisis heeft de taxisector ook nog te kampen met bijkomende stroom aan nieuwe regels. Zo komt de deadline voor de verplichte koppeling met de overheidsdatabase Chiron per 1 november steeds dichterbij. Voor sommige ondernemers betekent dit hoogstens een aanpassing van de bestaande boordapparatuur, voor VVB bedrijven betekent het een extra investering in boordmateriaal van meer dan 1.000 euro. Om deze bedrijven tegemoet te komen komt sotwarespecialist Cabman met een huurversie van de Cabman BCT.

In deel drie van het Jaaroverzicht staan de maanden september tot en met december centraal. In deel 1 kwam de periode januari, februari en maart aan bod.